Wanneer de behandelaar doelwit wordt
Over beroepscodes, onmacht en het destructieve effect van onjuiste online informatie
In de geestelijke gezondheidszorg hebben we beroepscodes om de kwaliteit van zorg te waarborgen en cliënten te beschermen. Een waardevol kader dat duidelijkheid geeft over onze professionele verantwoordelijkheid: we handelen zorgvuldig, respectvol en in het belang van de cliënt. En wanneer we daarin tekortschieten, mogen we aangesproken worden. Dat hoort bij ons vak.
Maar wat als die wederkerigheid ontbreekt? Wat als een behandelaar beschadigd wordt – niet door een fout in de zorg, maar door publiekelijk gedeelde, onjuiste informatie? Wat als cliënten op sociale media of via andere wegen uitspraken doen die diep raken, families verscheuren en je reputatie als professional vernietigen – terwijl jij je vanuit de beroepscode en de AVG niet mag verdedigen?
De pijn van onmacht
Bij Trauma de Baas zien we van dichtbij hoe eenzijdig het systeem soms is. Hoe snel aannames, roddels of zelfs laster worden opgepikt door andere zorgprofessionals, collega’s of opleiders – mensen waar je veel geld hebt betaald voor bijscholing, supervisie of samenwerking. In plaats van hoor en wederhoor wordt er soms klakkeloos geloof gehecht aan verhalen van één kant.
De behandelaar zwijgt. Omdat de beroepscode dat vraagt. Omdat de privacywetgeving geen ruimte laat om context of nuance te bieden. Ondertussen gaan cliënten, oud-cliënten of hun familieleden online hun gang, zonder verantwoordelijkheid voor de impact van hun woorden.
Wederkerigheid is geen luxe – het is noodzaak
Therapie werkt het best als er sprake is van veiligheid en wederkerigheid – van duidelijke afspraken over communicatie, respect en aanwezigheid. Juist wanneer die balans ontbreekt, ontstaat er een machtsverschuiving waarin de behandelaar kwetsbaar wordt. Niet alleen als professional, maar ook als mens. Achter elke therapeut staat een gezin, een netwerk, een leven. Wanneer die worden geraakt, is er schade die verder gaat dan het werk.
Zoals Daan van Wijchen treffend schreef:
“Misschien is het tijd om niet alleen de plichten van de behandelaar, maar ook die van de cliënt op te nemen.”
Bij Trauma de Baas pleiten we voor een eerlijker gesprek over de grenzen van hulpverlening. Over wederzijdse verantwoordelijkheden. Over hoe zorg een samenwerking moet zijn – waarin ook het welzijn van de behandelaar wordt gezien, erkend en beschermd.
Tot slot
Als behandelaar kun je sterk zijn. Je kunt professioneel blijven, ook als het stormt. Maar als samenleving, als sector, mogen we niet wegkijken van de schade die onjuiste informatie kan aanrichten. Niet alleen voor de behandelaar, maar ook voor de veiligheid en toekomst van goede zorg.
Zorg werkt het best als die van twee kanten komt.
Foto van LinkedIn bij het artikel van Daan
Waarom cliënten ook verantwoordelijkheid verdienen in de beroepscode